Kampen is toe aan meer elan

Kampen is toe aan meer elan, meer gezicht, meer eigenheid; groener, socialer, eerlijker. Dat gaat om meer dan begroten, zoals politiek meer draait om idealen dan om geld. Dat zei fractievoorzitter Nieke Jansen van GroenLinks vanavond tijdens de algemene beschouwingen in de gemeenteraad.

De integrale tekst van Nieke's visie op de gemeentebegroting voor 2016 is aldus:

Met deze begroting kijken we vooruit, naar 2016 en verder. Vooruitkijken is het, altijd vanuit de werkelijkheid van vandaag. In die werkelijkheid worden ruim 600 bomen gekapt en gaat het mooie gebied langs de blauwe bypass vreselijk overhoop. De werkelijkheid is dat panden in de Bovenhavenstraat verpauperen, elke dag een beetje meer, alsof het liefst vanzelf maar om moet vallen. In werkelijkheid zien we nog niets van veilige en snelle fietsroutes, en menige 30km-straat is verre van rustig en veilig.

De werkelijkheid van 2015 is dat we ons hart vasthouden om de decentralisaties, niet alleen vanwege de kortingen die nog komen, maar ook door de onzekerheid of het echt kan en mag, zoals we het nu bedacht hebben. Hebben mensen zoveel extra kracht, zijn mantelzorgers tot zoveel meer in staat en bereid, overzien we als gemeente de omvang en de ernst van onze taak?



Tegenvallers

De begroting is bleek en somber. Terecht noemt het raadsvoorstel een serie risico’s – helaas vaak nog zonder bedrag. Er is opnieuw geen ruimte voor nieuw beleid, terwijl dat zo nodig is om de gemeente meer elan, meer gezicht, meer eigenheid te geven.Door een rij tegenvallers in 2015 moeten we in 2016 eerst de negatieve algemene reserve aanvullen.

Als de crisis al voorbij zou zijn, dan is dat voor Kampen nog niet het geval. De begroting laat de kwetsbaarheid van onze financiële positie zien, en dat geldt voor meer dan de algemene reserve. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor het weerstandsvermogen van het grondbedrijf, waarvan nu te optimistisch wordt gesuggereerd dat in 2018 de problemen over zijn.

De begroting is daar zelf ook helder over: “Het risicomanagement is nog volop in ontwikkeling. Het accent ligt (..) op de bewustwording van risico’s en het treffen van beheersmaatregelen.” (blz 104)



Waarde

GroenLinks vindt het een gezamenlijke verantwoordelijkheid om die risico’s te doorgronden en te komen tot maatregelen die goed zijn voor de begroting en bovenal voor onze gemeente. Met de motie Aanpak Financieel Herstel pleiten we ervoor dat de gemeenteraad aan de voorkant meedenkt over de analyse én over de maatregelen.

De begroting gaat op het eerste gezicht over geld, over inkomsten en uitgaven. Interessanter dan het geld zijn de keuzes daarachter; wat vinden wij goed, van belang of van waarde voor onze gemeente, voor onze inwoners?

Het afgelopen jaar heeft positieve dingen gebracht. Soms zijn dat kleine dingen. We zijn blij met de herbenoeming van onze burgemeester. Iets van zijn blijvende invloed zien we dit jaar in het raadsvoorstel. Van Dale kiest elk jaar een woord van het jaar, dat past bij de tijdgeest en ingeburgerd is – zoals ‘selfie’, uit 2013. Het burgervaderlijke voegwoord  ‘Zeg maar’ haalt dit jaar het raadsvoorstel.

Ik citeer:

“Daarnaast zal sprake zijn van het verplicht moeten activeren van de kosten van voorzieningen met enkel maatschappelijk nut, zeg maar de investeringen in infrastructurele voorzieningen.” (blz 10)  En ja, dat geeft meteen een beeld van de leesbaarheid.

Er is meer goed nieuws.

De Raad van State heeft ons met zijn uitspraak over IJsseldelta-Zuid en dorp Reeve flink wakker geschud. Dat ons dat voor hete vuren stelt, daarover zijn we het eens.Ons, zeg ik moedwillig, want met 31 raadsleden zijn we verantwoordelijk voor het vinden van een uitweg in lijn met de tussen-uitspraak van de Raad van State, en voor het aanpakken van de financiële consequenties.



Helder

Met dank aan de eis van een ADC-toets is in één klap helder dat we zorgvuldiger moeten omgaan met natuur, milieu en leefomgeving. U kunt raden dat GroenLinks daar blij mee is. We hebben immers maar één aarde en wat eenmaal vernield is, is nauwelijks meer te herstellen – al zou je soms anders denken, als je hoort hoe gemakkelijk grote aantastingen omkeerbaar genoemd worden.

Dat lijkt nu enkel te raken aan IJsseldelta-Zuid. Als het aan GroenLinks ligt, wordt deze aandacht voor natuur, milieu en leefomgeving onderdeel van alle besluitvorming.

Als de gemeente dat zelf in de grootste zorgvuldigheid doet, worden veel zienswijzen overbodig en hoeven we hier niet meer te praten over verbazingwekkende rekeningen voor ongevraagde kopietjes. En wie weet, wordt het dan ondenkbaar dat inwoners van Kampen tegen hun eigen gemeente moeten procederen.

Woningbouw

Vanwege de Ladder van Duurzame Verstedelijking en andere ontwikkelingen herijkt Kampen nu het woningbouwprogramma. Dat we teveel en verkeerd  bouwen, heeft GroenLinks tot vervelens toe aangegeven. Dat Primos (=het bureau dat veronderstelt dat een gemeente groeit in inwonertal als er huizen gebouwd worden) weer opduikt in de begroting vinden we kwalijk.

Wij zijn intussen blij dat de focus verlegd of verbreed wordt, en dat er oog komt voor de werkelijke behoefte aan woningen. We zijn ook blij dat dat steeds meer een gezamenlijke opgave wordt, en steeds minder een verhaal van de één tegenover de ander. We komen verder, als we over en weer meningen en gevoelens erkennen en vandaaruit tot iets komen.

Voor die woningbouw is goede zorg voor GroenLinks een belangrijk aandachtspunt. We veronderstellen dat mensen veel langer zelfstandig wonen; sommigen omdat ze dat willen en kunnen, anderen omdat ze dat moeten, bij gebrek aan beter. Dat vergt een ander soort woningen en stelt eisen aan de infrastructuur van wijken; winkels, openbaar vervoer (ook in de toekomst), en voorzieningen.



Stilstand

De reserve duurzame activiteiten laat sinds 2014 stilstaand geld zien. Die stilstand is achteruitgang, terwijl de urgentie alleen maar groeit. Zelfs het voorstel om samen met bedrijven doelen te stellen en afspraken te maken bleek voor deze raad een brug te ver. GroenLinks vindt dat te mager. Als de verkoop van de Enexis-gelden aan de orde is, wil GroenLinks dat geld deels oormerken voor duurzame activiteiten.

Los daarvan moet het bestaande geld al in 2016 aan het werk.

Kampen is geen eiland in ons land en in de wereld. Dat geldt bijvoorbeeld voor zorg en werkgelegenheid, en voor het groeiende verschil tussen arm en rijk en voor de toestroom van vluchtelingen. Ik licht er twee dingen uit.

Kampen kan gastvrij zijn.

Dat blijkt in de steun voor Margarita en Irina Alexandrova, gevlucht uit Oezbekistan en nog steeds in spannende afwachting van het besluit over hun toekomst. Dat bleek ook afgelopen maand in de tijdelijke opvang van 130 vluchtelingen.

Terecht, vindt GroenLinks, droeg Kampen bij aan de opgave om onderdak, voedsel, kleding en een begin van veiligheid te bieden aan mensen die  veiligheid, zekerheid en rust zoeken. Die eerste opvang in Kampen is goed en respectvol geweest. Zo goed dat wij denken dat Kampen tot meer in staat is. We roepen het college op om met de raad en met inwoners te zoeken naar nieuwe mogelijkheden voor langduriger kleinschalige opvang.

Bijstand

Als het gaat om meedoen gaan we er in Kampen nog altijd van uit dat betaald werk het hoogste doel en ook het hoogste goed is. Bijstand is gebonden aan regels, met daarachter, als stevige waakhonden:  controle en wantrouwen. Wie rondkijkt, zal erkennen dat er geen betaald werk is voor iedereen die het zoekt, nu niet en zeer waarschijnlijk ook in de toekomst niet. Dat blijkt ook uit de kerngegevens in de begroting, waaruit blijkt dat net aantal mensen in de bijstand groeit.

GroenLinks pleit ervoor om aan te sluiten bij de grote steden in hun door Den Haag gesteunde zoektocht naar een regelarme of stimulerende bijstand die de sollicitatieplicht loslaat en meer ruimte biedt om mee te doen, al dan niet op weg naar betaalde arbeid.

De winst is tweeledig: het geld dat we nu steken in algemene controle kan gebruikt worden voor nuttiger zaken. En belangrijker: mensen die vertrouwen krijgen of geven komen verder en zijn aangenamer gezelschap.

Elan

Kampen is toe aan meer elan, meer gezicht, meer eigenheid; groener, socialer, eerlijker. Dat gaat om meer dan begroten, zoals politiek meer draait om idealen dan om geld.

Ik citeer de dichter Vaclav Havel:

Hoop is ergens voor werken

omdat het goed is

niet alleen omdat het kans van slagen heeft

Hoop is niet hetzelfde als optimisme

evenmin de overtuiging

dat iets goed zal aflopen.

Wel de zekerheid dat iets zinvol is

afgezien van de afloop

het resultaat