Kampen socialer, groener, eerlijker en heerlijker. Dat wil GroenLinks bereiken, in de raad, in de coalitie. Dit zei Nieke Jansen in haar algemene beschouwingen:
Iedereen
We willen kleur op de wangen in Kampen; bij mensen, in de wijken, in het buitengebied, in de binnenstad. Genoeg reuring en voldoende rust, veel saamhorigheid en tegelijk alle ruimte om te verschillen. Een gemeente waar iedereen meetelt en mee kan doen.
We begonnen aan 2020 met stevige zorgen en de hand op de knip. Er was 10 jaar geleefd op te grote voet. Er was veel te weinig opzij gelegd voor onderhoud en vervanging. In het sociaal domein werd naar eer en geweten gewerkt, maar met te weinig zicht op uitgaven en resultaten. Raad én coalitie kregen een extra ambitie op ons bord: herstel van de financiële huishouding.
Positief
Er is gezocht naar besparingen en effectiever werken, door college en raad, door ambtenaren en instellingen, zonder heilige huisjes. Dat werpt nu zijn vruchten af; deze begroting geeft een voorzichtig positief beeld.
Voorzichtig, want gemeentelijke financiën zijn minder beheersbaar dan onze eigen portemonnee. Corona geeft ook aan de gemeente heel nieuwe onzekerheden. En het belangrijkste: het sociaal domein gaat om mensen; als er nood is, moet en zal de gemeente klaarstaan met effectieve zorg, begeleiding en ondersteuning. (amendement GroenLinks, 3 juli 2020)
Waardering
De begroting is voorzichtig positief. Dat verdient waardering voor de wethouder financiën en het hele college – die te bescheiden spraken over een beleidsarme begroting. Maar wie schamper doet over het ontbreken van nieuw beleid, die slaat de plank flink mis.
Ondanks bezuinigingen maakt deze begroting nog steeds de ambitieuze plannen van het coalitieprogramma mogelijk.Het wordt groener, met herplant voor elke gekapte boom én extra aanplant, minder maaien en meer biodiversiteit, mini-bossen, het Groene Hart met voedselbos en nieuwe skatebaan.
Rekeningen
Het wordt socialer, door betere schuldhulpverlening met meer preventie en door de inzet op het voorkomen van eenzaamheid. Het wordt eerlijker, door stappen op weg naar inclusie, want ieder mens moet hier kunnen leven, wonen, werken, liefhebben. En van heel andere orde: door verduurzaming in bouwen en energie. En niet sexy misschien, maar wel eerlijk: er is eindelijk een integraal beheersplan voor alle onderhoud; dit college schuift geen rekeningen door.
Heerlijker wordt het, door vernieuwing in het museum en de cultuurnota met een broedplaats voor kunstenaars en door het gesprek met de samenleving over hoe we oud-en-nieuw willen vieren.
Vertrouwen
Voorzitter, deze begroting geeft ons vertrouwen in de nieuwe financiële staat van onze gemeente. Daarom stellen wij in een amendement voor om een besluit te herzien.
Voor het armoedebeleid stelden we in juli wijzigingen vast. Basis daarvoor was de evaluatie, door de mensen die gebruik maken van armoederegelingen of daarmee in hun werk te maken hebben. De kindregelingen werden beter. Andere regelingen kregen een andere invulling of uitvoering. Het werd beter en tegelijk goedkoper.
Met één uitzondering. De verlaging van de Individuele inkomenstoeslag was louter ingegeven door de noodzaak om te bezuinigen. Dit deel willen wij herzien.
Deze toeslag is een bijdrage voor de groep mensen die drie jaar of langer leven van een minimuminkomen. Ze hebben weinig uitzicht op een hoger inkomen, vanwege ziekte of andere omstandigheden. De toeslag maakt voor deze mensen het verschil tussen net rondkomen en schulden maken. Tussen meedoen en zich terugtrekken. Tussen betrekkelijke rust en schaamte of stress. Deze groep van 600 huishoudens zit, kun je zeggen, in het hart van ons armoedebeleid.
Drempel
Deze toeslag kent een vaste drempel en een vast bedrag. Het toegezegde maatwerk op andere terreinen – waar we blij mee zijn – biedt hier dus geen soelaas. Wij zien nu mogelijkheden om de verlaging ongedaan te maken. In 2021 willen we dat uit behoedzaamheid doen met geld uit het raadsbudget.
Kunnen we daarna achterover leunen? Nee. GroenLinks vraagt aandacht voor drie grote thema’s waar we koers in moeten kiezen, ook voor de toekomst op langere termijn. Thema’s die gaan over de vraag wat voor gemeente Kampen wil zijn.
Sociaal
Het eerste thema draait om hoe wij samen leven. 2020 is een getekend jaar. De één zal wijzen op corona; op afstand en dreiging, verdriet en sociale ontregeling. De ander op de groeiende verschillen in onze samenleving. Een derde op bewegingen die linksom of rechtsom onze samenleving opschudden: van boze boeren tot Black Lives Matter.
Samen leven gaat over de sociale kracht van Kampen. Over de vraag hoe we spontane en geregelde zorg op orde hebben en houden. En over de vraag hoe we samen leven. Durven we verschillen zien met nieuwsgierige ogen? Willen we delen – de ruimte, de straat, de auto, een gezonde toekomst – in plaats van bovenal voor onszelf te zorgen?
Groen
Het tweede thema gaat over de vraag hoe wij onze leefruimte gebruiken. Er is vraag naar woningen, maar wat is dan de vraag?
Voordat we overal huizen intekenen, moeten bedenken hoe mensen zullen wonen in de toekomst en hoe we schaarse ruimte slim benutten. Voor bedrijventerreinen geldt dat in het kwadraat: weidegebied en natuur zijn zozeer van waarde dat wij daar geen bedrijvigheid willen.
GroenLinks wil de aarde met trots kunnen doorgeven aan volgende generaties. Daarvoor moeten we klimaatverandering bestrijden, herstel van natuur bevorderen, dierenwelzijn beschermen, energieneutraal leven.
Dat zijn grote uitdagingen die vragen om heldere keuzes en een nieuwe houding, van mensen, van overheden.
Eerlijk
Het derde thema dat ik wil noemen is de bruisende gemeente. Hoe wordt en blijft Kampen een stad, een gemeente waar mensen graag zijn, als inwoner of als bezoeker?
GroenLinks gelooft in de kracht van participatie: het wordt mooier als initiatieven van inwoners kansen krijgen. Bruisend wordt het hier als alle mensen zich thuis kunnen voelen en omkijken naar elkaar.
Karakter
Kampen heeft een rijke geschiedenis. In gebouwen zit die rijkdom; die moet je beschermen en bewaren, niet nabouwen. En we zien die in de natuurlijke omgeving, en in verhalen en dingen. Als we zuinig zijn op deze geschiedenis en intussen ook nieuwe ideeën – moderne bouw, eigentijdse kunst, nieuwe natuur - een kans geven, blijft Kampen een gemeente met karakter.
Ons voorstel is om het gesprek te voeren over deze thema’s, in de raad én in de samenleving.
We nodigen de voorzitter van de raad uit om die handschoen op te pakken.
Voorzitter, ik rond af.
GroenLinks is blij met het herstel dat zich aftekent.
We zijn onder de indruk van wat er in én buiten het gemeentehuis gebeurt om te blijven doen wat goed is, ook als dat met minder middelen moet.
We zijn hoopvol dat Den Haag snapt dat gemeentes niet op een fooi kunnen werken.
We zijn blij met een raad die ruimte heeft voor tegenspel en in goede samenwerking haar besluiten neemt.
We prijzen ons gelukkig met een college dat niet wegliep voor de enorme klus om financieel orde op zaken te stellen en intussen doorgaat met het coalitie-programma; over nieuwe energie gesproken.
Voorzitter: menig andere Groninger zingt het zo mee:
‘t het nog nooit zo donker west, of het wer altied wel weer licht.
Voor een socialer, groener en eerlijker Kampen ligt er weer een goede basis.
Hieronder in de bijlagen het amendement van GroenLinks voor aanpassing van de individuele inkomensheffing, twee moties die GroenLinks mee indiende en videobeelden van de toespraak van Nieke.
