Staatssecretaris Atsma van Infrastructuur en Milieu (CDA) gaat een “beperkte bypass” aanleggen en een “beperkte zomerbed-verlaging” van de IJssel uitvoeren om 41 centimeter waterstandsdaling bij Zwolle te realiseren. De motie van GroenLinks en SP om het Centraal Plan Bureau de voorgestelde maatregelen door te laten rekenen, heeft het dankzij de pro-bypass-opstelling van PvdA, CDA, VVD en CU niet gehaald.

De door Atsma voorgestelde maatregelen kosten de belastingbetaler de komende jaren ruim 400 miljoen euro. Dat is in de ogen van GroenLinks onaanvaardbaar duur, zeker omdat deze maatregelen de waterveiligheid niet voor 100 procent garanderen.

Waterstandsdaling voor 10 miljoen per centimeter
De “beperkte bypass” en de “beperkte zomerbedverlaging” kosten het rijk tot 2017 een bedrag van 224 miljoen euro. Overijssel en Kampen dragen 100 miljoen bij. Na 2020 volgt er nog een kostenpost van 78 miljoen euro. Met dat geld worden de Roggebotsluis verlegd en een nieuwe brug in de N307 naar Dronten gebouwd. De waterstandsdaling van 41 cm bij Zwolle-Katerveer gaat de belastingbetaler dus ruim 400 miljoen euro oftewel 10 miljoen euro per centimeter kosten!

Oude IJsselbrug Zwolle niet aangepakt en dijkversterking afgewezen
In het voorstel van staatsecretaris Atsma  is opnieuw geen aandacht voor de echte flessenhals in het IJsseltraject Hattem-Kampen, de oude IJsselbrug bij Zwolle. Als deze bottleneck zou worden aangepakt, zou dat bij Zwolle tot een forse waterstandsdaling leiden en daarmee een aanzienlijke kostenbesparing opleveren.

Dijkversterking
De staatssecretaris heeft dijkversterking als alternatief compleet afgewezen. Deze dijkversterking zou in combinatie met de zomerbedverlaging voor een bedrag van 69 miljoen euro kunnen worden uitgevoerd. Het Waterschap Groot Salland gaat deze dijken na 2015 echter toch beperkt versterken omdat ze bij de laatste dijkkeuring zijn afgekeurd.
Het is verbijsterend dat Atsma en de regio Zwolle-Kampen op een moment dat grote bezuinigingen worden doorgevoerd deze geldverslindende plannen kunnen doorvoeren met steun van de CDA, VVD, PvdA en CU in de Tweede Kamer.

Dure tijdelijke maatregelen en onzekerheid over fase 2
In het Drontermeer zal bij het eiland De Reeve een dam worden aangelegd met keerdeuren, die gesloten kunnen worden als het hoogwater uit de IJssel via de “beperkte bypass” wordt gespuid op het Ketelmeer.
Op dit moment wordt bij de Roggebotsluis de laatste hand gelegd aan groot onderhoud en dijkversterking – kosten 1,5 miljoen euro. Op precies die plek zal over 2 jaar opnieuw een tijdelijke maatregel worden uitgevoerd, namelijk het aanbrengen van extra spuikokers om te zorgen dat de “beperkte bypass” kan spuien op het Ketelmeer - kosten 8 miljoen euro.
Na 2020 zal dan de hele Roggebotsluis worden gesloopt en zal een nieuwe sluis in de dam bij eiland de Reeve worden gebouwd, althans dat is het plan voor fase 2.

Deltafonds
Dat plan kan alleen worden gerealiseerd áls in 2020 het Deltafonds is opgericht en áls dat is gevuld met enkele miljarden en áls de regio Zwolle-Kampen voor fase 2 van de Bypass een greep mag doen uit dit Deltafonds en áls dat allemaal door de Tweede kamer wordt goedgekeurd. Met andere woorden, dat is nog niet voor elkaar, al suggereren de bestuurders van wel.

Ook dan zal GroenLinks zijn stem in de gemeenteraad, de Staten van Overijssel en de Tweede Kamer laten horen.

Kampen geeft twee verschillende boodschappen af
Sinds 2004 beweren de Kamper bestuurders dat hun stad zal gaan groeien tot wel 60.000 inwoners in 2030 en dat er dus een fors aantal woningen moet worden gebouwd. GroenLinks heeft de juistheid van die aanname steeds bestreden en heeft daar op den duur bijval in gekregen van SGP, GBK, D66 en SP.
Dit jaar heeft de inzakkende verkoop van bouwkavels ertoe geleid dat de gemeente in haar "perspectiefnota" van mei 2012 het quotum voor nieuwbouw-woningen heeft verlaagd van 325-375 naar 200 woningen per jaar, een aantal dat gebaseerd is op een verwachte bevolkingsgroei van 250 inwoners per jaar (i.p.v. 500 per jaar).
GroenLinks vindt dat deze bijstelling van realiteitszin getuigt, al is dat aantal van 200 woningen nog steeds aan de hoge kant als we de toename huishoudens bestuderen op de site van het Centraal Bureau voor Statistiek, zie Maar de regio Zwolle-Kampen heeft staatssecretaris Atsma in een adviesnota van 25 mei ondanks deze bijstelling opnieuw gemeld dat zij de komende jaren extra ruimte nodig heeft voor wonen en werken.
De aanleg van de “beperkte bypass" zal daarom worden gecombineerd met de bouw van 1300 woningen in bypasswijk De Reeve. Kampen zal de gronden voor deze nieuwe woonwijk aan de bypass bouw- en woonrijp moeten maken, wat 80-100 miljoen euro gaat kosten. Dat bedrag heeft Kampen niet meer in huis. De gemeente zal dus naar de bank toe moeten voor De Reeve en nog meer moeten bezuinigen. Onverantwoord, vind GroenLinks, dat het college deze richting wil inslaan.

Veiligheid of schijnveiligheid?
De bypass lost het probleem van de piekwaterafvoer niet op als er gelijktijdig een noordwester storm staat, zoals we dat op 5 januari 2012 hebben beleefd. Met zo'n noordwester storm wordt de inlaat van de bypass namelijk gesloten om het opstuwende water uit het Ketelmeer niet via de bypass de IJssel in te laten stromen. Dan functioneert de bypass dus helemaal niet, moet al het water via de huidige bedding van de IJssel worden afgevoerd en zal de waterstand bij Zwolle stijgen. Voor dit  probleem draagt de staatssecretaris geen oplossing aan.
400 miljoen euro uitgeven aan een waterveiligheidsoplossing is veel, erg veel geld. Maar als die oplossing niet bestand is tegen een combinatie van piekwaterafvoer en een noordwesterstorm is, wordt dat bedrag uitgegeven aan schijnveiligheid.

Opnieuw 650.000 euro plankosten voor Kampen
Op 12 juli vergadert de Gemeenteraad over een voorstel om opnieuw 650.000 euro uit te geven aan de plannenmakerij voor een “beperkte bypass”. GroenLinks zal tegen stemmen omdat de bouw van bypasswijk De Reeve onnodig is en Kampen aan de bedelstaf zal brengen. CDA, CU, VVD en PvdA zullen voor stemmen, want in de woorden van wethouder Veldhoen (CU) is het nu eenmaal zo dat: “Afspraak is afspraak”. Al is dat een afspraak uit 2006 en zijn de omstandigheden zijn inmiddels drastisch gewijzigd.

Bart Zeven, raadslid GroenLinks