GroenLinks laat het er niet bij zitten. In de raadsvergadering van 6 juli zal GroenLinks een motie voorleggen aan de raad die oproept tot behoud en restauratie van de villa aan de Bovenhavenstraat en het starten van gebiedsontwikkeling.

Raadslid Niels Jeurink zei hierover het volgende tijdens een vergadering van de raadscommissie Ruimtelijke Ordening:

Voorzitter, vanavond hebben we het eindelijk weer eens over de Bovenhavenstraat. Een historisch heel waardevol gebied. Een gebied ook dat steeds meer is verloederd door het complex tientallen jaren lang (40 jaar hoor ik) te verwaarlozen. En dat terwijl er tal van onderzoeken liggen die de waarde van de locatie benadrukken.

Het gebied is een rijksbeschermd stadsgezicht. Dat betekent dat er een beschermend bestemmingsplan gemaakt moet worden waarin de historische waarde van de panden vertrekpunt is. In 2007 werd door buro Delfgou een restauratieplan voor de villa gemaakt dat uitkwam op €320.000.

Overeenkomst

Er werd in 2005 een overeenkomst gesloten die in 2007 weer is ontbonden. Veel geld is toen  besteed aan het uitkopen van Delta Wonen en projectontwikkelaar Mateboer. Het recht van DeltaWonen om woningen te bouwen, ter waarde van zo’n 640.000 euro, verschoof naar het Berkpark. De voorbereidingskosten van ruim 50.000 euro werden door de gemeente aan DeltaWonen vergoed. En ontwikkelaar Mateboer werd ook gecompenseerd. Deze kreeg het recht 30 woningen in het Onderdijks te bouwen, een bouwclaim ter waarde van zo’n 280.000 euro. Daarnáást kreeg Mateboer ook nog de mogelijkheid met een nieuw plan voor de Bovenhavenstraat te komen. Andere verplichtingen over en weer zijn er niet, zo staat te lezen in de ontbindingsovereenkomst uit 2007.

Vervolgens werd het 2011. Op 28 april van dat jaar heeft de raad (op voorstel van het college) het besluit genomen in te stemmen met behoud en restauratie van de Villa nr.14. Voor stemden de fracties van de VVD, GBK, CDA, PvdA, CU, SP en GroenLinks.

Voorwaarde

In het raadsvoorstel van november 2012 over de verkoop van de villa stond – ik citeer: "Ook geldt als randvoorwaarde dat de villa binnen een redelijke termijn moet worden gerestaureerd.", een termijn die door portefeuillehouder Veldhoen bij de behandeling in de raad en commissie nadrukkelijk op 1 juli 2013 werd gesteld.

Er dat jaar, 2013, werd een transformatiestudie uitgevoerd door het Oversticht. Daarin werd –wederom- bevestigd dat het complex een bijzondere waarde heeft. De kosten van restauratie van de villa werden door bouwkundig bureau ABT wederom begroot op 320.000 euro.

Inspanning

Maar een plan kwam er niet, ook niet toen de gemeente hiervoor een duidelijke deadline stelde:  1 juli 2014. Dat blijkt uit het verslag van de kwartiermaker van de gemeente. Gemeente én ontwikkelaar zouden tot 1 juli 2014 een uiterste inspanning plegen om initiatiefnemers bij de gebouwen te laten vinden. Daarna zou de locatie kunnen worden opengesteld voor andere ontwikkelaars. Ik citeer: “Als dan geen financieel haalbaar plan ligt voor renovatie en herbestemming, moet een nieuwe afweging plaatsvinden”.

Romance

Dankzij de bijlage bij het taxatierapport weten we dat afgelopen Valentijnsdag (14 februari) gemeente en ontwikkelaar het betreurenswaardige jubileum van 10 jaar werken aan restauratie konden vieren. En nog altijd zonder zicht op succes. Tijd om de romance te verbreken toch? Er zijn inmiddels diverse subsidies toegekend, en besteed of deels besteed, maar zonder dat hier ook maar iets substantieels is gebeurd. Kort gezegd: een janboel. Het is in Kampen kennelijk de vreemde gewoonte dat de gemeente opdraait voor een deel van de kosten van projectontwikkelaars waarna zij alsnog kunnen ontwikkelen en daarvan de opbrengsten in eigen zak mogen steken.

Troebel

En dan gaat de gemeente tot onze stomme verbazing nu dus weer in zee met precies dezelfde projectontwikkelaar, alsof er in al die jaren niets is gebeurd. De ontwikkelaar zou een grondpositie hebben, wat klopt, maar de gemeente heeft er toch echt zelf voor gekozen de villa opnieuw – EN EXCLUSIEF! - aan Mateboer aan te bieden. Zonder dat daar een verplichting voor was. Voorzitter, dat snappen wij niet en wij willen meer helderheid over de relatie tussen deze ontwikkelaar en de gemeente. Die zijn voor ons zacht gezegd troebel. Vragen hierover aan de wethouder:

  • waarom is niet gezocht naar andere ontwikkelaars dan enkel Mateboer? 
  • Waarom is er niet direct na de transformatiestudie stevig ingezet op restauratie?
  • Waarom is er geen start gemaakt met de gebiedsontwikkeling, dat lijkt ons toch een logisch vervolg op de subsidie-eisen

Onzorgvuldig

De informatienota kwam veel te laat beschikbaar. En nu die er is, is nog steeds onduidelijk welk scenario de voorkeur heeft van het college. We lezen in de informatienota dat de voorkeur van het college uitgaat naar optie 2, sloop en historiserend terugbouwen is dat. Maar in de besluitenlijst van het college lezen we dat het college heeft besloten tot optie 1, dus renovatie voor rekening en risico van Mateboer. Vraag aan de wethouder is dus welke optie het nu wordt als het aan het college ligt. Bovendien gaat het college helemaal voorbij aan de eisen die gelden voor de sloop van beschermd stadsgezicht. Het lijkt een nota die in grote haast en net niet zorgvuldig genoeg is geschreven en getoetst.

Waardering

GroenLinks zorgde ooit voor het behoud van de villa, die anders al lang weg geweest zou zijn. Samen met zo’n 40 omwonenden en vertegenwoordigers van belangenorganisaties werd er in 2011 een breed gedragen visie op het gebied gemaakt. Een visie die op waardering uit de gemeenteraad kon rekenen. Maar waarop de gemeente nimmer naar de initiatiefnemers heeft gereageerd. Zo gaan wij hier blijkbaar om met burgerinitiatieven.

Termijn

Voorzitter, wij balen van dit alles. Balen omdat omwonenden hierover niets horen, ook niet over het plan waaraan zij werkten en dat in de onderste lade belandde. Balen omdat wij na herhaald aandringen pas na zes maanden antwoord kregen op onze vragen over de Bovenhavenstraat – in plaats van binnen de afgesproken termijn van 1 maand. Balen omdat het allemaal in beslotenheid gaat; de laatste openbare informatie dateert van januari 2014. Balen omdat het gebied ondertussen alleen maar verder achteruit gaat. En balen ook omdat de gemeenteraad dit nu, met uitsluiting van andere marktpartijen met wellicht meer expertise en minder kosten, door de strot wordt geduwd, sorry, ik heb er geen andere woorden voor.

We namen een besluit in 2011, dat zonder bericht aan de raad niet blijkt te worden uitgevoerd. Daarbij kregen we dit voorstel dus pas afgelopen donderdag, zodat we het niet meer in onze fractie konden bespreken en ook raadpleging van deskundigen heel lastig was.

Drie vragen aan het college:

  • Wat hebt u sinds 2011 gedaan om de villa gerestaureerd te krijgen en om te komen tot integrale gebiedsontwikkeling waarbij het hele gebied een impuls krijgt?
  • Waarom heeft het college niet uit zichzelf de raad opgezocht in de afgelopen jaren om de gang van zaken te bespreken en een koers uit te zetten? 
  • Waaraan ontleent het college het recht om nu via een informatienota de kwestie van de villa  naar zich toe te trekken en de raad buitenspel te zetten?

Waardevol

Dan kom ik toe aan het punt dat voor de villa NU urgent is. De informatienota suggereert dat er geen enkel zicht is op het behoud van de villa en de rest van het gebied. Wij zijn er stellig van overtuigd dat daar toch goede mogelijkheden voor zijn. De erkenning als rijksbeschermd stadsgezicht, de transformatiestudie uit 2013 en diverse andere visies en onderzoeken die voor dit gebied en de omgeving zijn gemaakt geven allemaal aan dat dit een waardevol complex is dat gerestaureerd zou moeten worden. De subsidie is ook niet het knelpunt, heeft de provincie Overijssel ons vandaag nog schriftelijk bevestigd.

Ontwikkelaar

GroenLinks vindt dat deze stukken samen als vertrekpunt moeten gelden voor plannen voor de toekomst. Wanneer de ontwikkelaar die de gemeente al jaren op het oog heeft daar niet toe in staat is of dat niet wil, dan zijn er toch zeker wel andere partijen die interesse hebben? Uit verkennende gesprekken van GroenLinks met enkele ontwikkelaars blijkt dat er bij hen zeker interesse is in herontwikkeling van het gebied, waarbij restauratie van de panden uitgangspunt is. Het is niet in het belang van de gemeente om je exclusief aan één ontwikkelaar te binden. Dat werkt prijsopdrijvend en leidt, zo blijkt nu, tot een uitkomst die deze raad niet heeft beoogd.

Restaureer de villa, dat is NU urgent, en maak tegelijk een start met de ontwikkeling van het gebied in samenspraak met omwonenden en met betrokkenheid van de gemeenteraad.

Risico

Voorzitter, ik sluit af. Het is de hoogste tijd dat er nu eindelijk wat in dit gebied gebeurt. Straks stort er een pand of een deel daarvan in en hebben we niets meer. En dan hebben we het nog niet eens over risico’s voor bewoners, omwonenden en passanten. Restauratie is het beste voor dit gebied. En als er dan partijen zijn die hier willen restaureren, waarom blijven de deuren in het gemeentehuis dan voor hen gesloten? De subsidie is de gemeente verstrekt op voorwaarde van behoud van de panden. En sloop is nu eenmaal geen behoud, ook niet wanneer je daar een nepvilla voor terugbouwt. GroenLinks wil onomkeerbaar op weg naar restauratie!

In de raad van 6 juli zal GroenLinks een motie voorleggen aan de raad die oproept tot behoud en restauratie van de villa en het starten van gebiedsontwikkeling. Als andere fracties daarover mee willen denken: welkom!