GroenLinks maakt zich zorgen over het effect van de grote bezuinigingen die op stapel staan bij de gemeente. Raadslid Edwin Burgman roept het college van burgemeester en wethouders op verenigingen en culturele instellingen zoveel mogelijk te ontzien. Hieronder zijn betoog tijdens bespreking van de bezuinigingsplannen in de raadscommissie.

Voorzitter, de gemeente Kampen staat voor de grootste bezuinigingsopgave ooit in de geschiedenis van de gemeente. Een opgave die iedereen in onze gemeente raakt. Het zijn noodzakelijke, maar ook pijnlijke bezuinigingen.

We hebben waardering voor het voorstel waar het college mee komt. Pijnlijke keuzes maken is een zware klus en we denken dat er in grote lijnen een evenwichtig pakket voorgesteld wordt. Een pakket dat veel vraagt, ook van de mensen die hier werken, dat zijn we ons bewust.

Evengoed hebben we vragen en opmerkingen bij het voorstel, die we het college meegeven bij het opstellen van de definitieve begroting.

Belastingen - OZB
Laten we beginnen met de belastingen. De OZB gaat flink omhoog en dan met name voor bedrijven. Dat is geen leuk nieuws maar we hebben er wél begrip voor. Jarenlang betaalden bedrijven in de gemeente Kampen immers tot bijna 50% minder dan het landelijk gemiddelde.

De OZB is een van de weinige inkomstenbronnen van onze gemeente. De inkomsten worden gebruikt voor de voorzieningen in onze gemeente zoals zorg, wegen en groen, cultuur en sportvoorzieningen. GroenLinks is trots op die, ook in regionaal opzicht, goede voorzieningen en wil die graag goed houden, zodat het goed wonen, werken, ondernemen en recreëren is én blijft in onze gemeente.

Verenigingen
GroenLinks wil bij die OZB-verhoging wel de verenigingen ontzien. Het verenigingsleven is de kracht van onze gemeente. Daar moeten we héél zuinig op zijn. GroenLinks wil daarom geen hogere lastendruk op verenigingen. Wat ons betreft laten we verenigingen hetzelfde betalen als eigenaren van woningen, zoals inmiddels door de Tweede Kamer mogelijk is gemaakt. We zijn benieuwd hoe andere partijen hier in staan.

We kunnen ons vinden in de verhoging van de parkeertarieven en parkeervergunningen. We willen vasthouden aan het uitgangspunt dat er gratis geparkeerd kan worden langs de randen van de binnenstad. Betaald parkeren aan de randen zal leiden tot ongewenste extra parkeerdruk in de wijken daar achter. In ruil voor de hogere bijdrage moet er wel meer gemak komen voor vergunninghouders, vinden we. Nu moeten vergunninghouders na 20 uur veel te vaak zoeken naar plek. Wij willen dat er  op vergunningsplekken 7 dagen in de week 24 uur per dag alleen geparkeerd mag worden met een vergunning. Is het college bereid dat te regelen als deze verhoging doorgaat?

Sociaal domein
Een groot deel van het tekort is ontstaan in het sociaal domein en is zeker niet alleen aan Kampen toe te rekenen. Wij blijven van mening dat er meer geld uit Den Haag naar de gemeenten moet en dat de lobby daarvoor krachtig door moet gaan.

Dat ontslaat ons niet van de plicht om ook zelf kritisch te kijken naar de uitgaven én naar de manier van werken. Bmc geeft aan dat er financieel een flinke slag te maken is door anders te werken. Het college stelt op basis daarvan een taakstelling voor van 4 miljoen in het sociaal domein, op te bouwen in een aantal jaren.

Voor GroenLinks is die insteek goed. Daarbij is voor ons van groot belang dat er niet zonder een akkoord van de raad ingegrepen wordt in de voorzieningen.

Effecten
We zijn het eens met het voornemen om het zorgbeleid te herformuleren. De gemeente is naar eer en geweten de decentralisaties gaan uitvoeren. Er wordt hard gewerkt, maar te vaak zonder de effecten goed in beeld te hebben. En er is nog geen sprake van een echte transitie, van een echte omvorming. Die drie samen maken een herijking op zijn plaats.

We kunnen akkoord gaan met een herijking van de subsidies in het voorveld, zodat die getoetst en vervolgens beter geregeld kunnen worden. Het voorveld heeft een belangrijke functie om zorgvragen te voorkomen, dat moeten we niet vergeten. Ga met het voorveld in gesprek; wat kan anders, wat is er nog niet en is wel nodig en wat werkt. Dat kan ook betekenen dat er meer geld naar het voorveld gaat, als dat maar betekent dat het voor inwoners beter wordt en dat we op die manier binnen het sociaal domein ergens anders een bezuiniging kunnen realiseren. Deelt het college die visie?

Aantal zorgaanbieders
Wat ons betreft wordt in elk geval heel scherp gekeken naar het grote aantal aanbieders waarmee Kampen zaken doet. Keuzevrijheid is wat ons betreft een groot goed. Dat betekent evengoed niet dat we tientallen aanbieders moeten hebben - en zeker geen honderden. De kwaliteit van zorg en begeleiding moet voorop blijven staan: het gaat om mensen.

Door te kijken hoe het werk beter en tegen lagere kosten gedaan kan worden, wordt niet gesneden in voorzieningen en schaden we niet het welzijn van de meest kwetsbare mensen in onze gemeenten: mensen met een laag inkomen, mensen die zorg nodig hebben via de gemeente. Om die reden vinden wij deze taakstelling acceptabel.

Drie vragen hierbij aan het college:

  1. Vertrouwt het college erop dat deze bezuiniging van 4 miljoen te realiseren is zonder de voorzieningen aan te tasten?
  2. Voor het vervolg is van groot belang dat beleid wordt ontwikkeld in nauwe samenspraak met betrokkenen. Gaat het college hen betrekken bij de ontwikkeling van het nieuwe beleid en het invullen van de taakstelling voor de delen die hen raken?
  3. GroenLinks vindt het wegbezuinigen van de Ombudsvrouw niet slim. Wij hebben de indruk dat de Ombudsvrouw veel goed werk verzet. De adviesraad dringt er dan ook op aan de functie te behouden. Ons verzoek: stel dit besluit in elk geval uit totdat het sociaal domein opnieuw is ingeregeld. We horen graag een reactie van het college.

Cultuur
GroenLinks is buitengewoon ongelukkig met de forse taakstelling voor cultuur. De culturele instellingen hebben de afgelopen jaren al een forse bezuiniging voor de kiezen gehad, die ze grotendeels al hebben gerealiseerd. Een nieuwe bezuiniging van deze omvang betekent dat de culturele infrastructuur wordt aangetast.

De instellingen van SAMBIQ zijn helder geweest over het belang van cultuur voor onze samenleving - niet alleen over zichzelf, maar ook over alle andere culturele spelers en makers.

Afspraken
Het college geeft in de cultuursector subsidie op basis van prestatieafspraken. Komen met zo’n omvangrijke taakstelling betekent ook: andere prestatieafspraken maken.

Daarbij moet dan bedacht worden dat de instellingen niets kunnen veranderen aan de kosten van hun (monumentale) panden en dat ze al veel samen doen om hun uitgaven te beperken. Deze taakstelling gaan we voelen: voorzieningen sluiten (geen bieb en Quintus meer in IJsselmuiden), eigen bijdragen voor muzieklessen gaan omhoog, jongeren van muziekverenigingen worden niet meer opgeleid door Quintus, plaatselijke verenigingen kunnen niet meer goedkoop terecht in de Stadsgehoorzaal, bijdragen aan onderwijs, Kerst in Oud Kampen en andere activiteiten zijn verleden tijd.

Daarmee wordt Kampen bleek en verschralen we de culturele kracht die Kampen al heel lang zo bijzonder maakt. En erger: daarmee beperken we de culturele vorming van kinderen en jongeren.

Logisch
Dat ook cultuur moet bijdragen aan de bezuinigingen is ook voor GroenLinks logisch. Ons voorstel: zet de taakstelling maximaal op 250.000 euro. Dat is al een heel fors bedrag, gezien het grote aandeel vaste - dus niet beïnvloedbare - kosten.  Het verwachte overschot na 2020 geeft voldoende ruimte voor dit lagere bedrag.

Vraag aan het college: bent u bereid die aanpassing mee te nemen bij het maken van de begroting?

Een andere vraag:

De amateurverenigingen moeten meer cultureel ondernemen, wordt gesteld. Tijdens de inspraakavond gaven diverse verenigingen aan dit wel te willen, maar dat de gemeente een aantal belemmeringen moet wegnemen. Ze noemden hierbij de mogelijkheid tot verhuur en horeca regelgeving. Is het college bereid om met de amateurverenigingen in gesprek te gaan om samen die drempels weg te nemen?

Duurzaamheid
Voorzitter we willen de wereld schoner achterlaten dan we die hebben gekregen. Vorig jaar diende GroenLinks samen met andere partijen een motie in om de Duurzaamheidsagenda ook daadwerkelijk gestalte te kunnen geven. Het verzoek was om meer budget beschikbaar te stellen. Een lastige opgave in een bezuinigingsronde, dat begrijpen we. Budget voor een investeringsprogramma is er nog niet. Wel voor onderzoek en het opstellen van een investeringsplan. First things first, dat is prima.

Groenbeheer
GroenLinks kan instemmen met het advies van het college om een aantal bezuinigingen door te voeren binnen het groenbeheer. GroenLinks ziet graag dat we de natuur ruimte geven. Ook in de groenstroken en groene stukken in de bebouwde stad kan dat door bijvoorbeeld minder te maaien en zo planten en bloemen meer ruimte te geven te groeien. Dit draagt bij aan de biodiversiteit binnen het groen van de stad en zorgt direct voor een gezondere omgeving. Bovendien blijft het basis onderhoudsniveau gehandhaafd in het openbaar groen en sportvelden. De bezuinigingen treffen voornamelijk de bedrijfsvoering die hierdoor efficiënter en meer op de toekomst ingericht wordt.

Projectontwikkeling
GroenLinks is ongelukkig met de sterke vertraging van de grote projecten in het Groene hart, de Brunneper Bongerd en Schans Buitenwacht. Deze projecten lopen al heel lang en zijn voor een groot deel door publieksparticipatie tot stand gekomen. We zouden het meer dan jammer vinden wanneer het zo langzaam gegroeide vertrouwen van omwonenden en andere betrokkenen in de groenere inrichting wéér op de proef wordt gesteld.

We gaan ermee akkoord dat de projecten langer gaan duren dan de bedoeling was, maar zouden ervoor willen waken dat ze nu helemaal stil vallen. Welke mogelijkheden ziet het college om ook de komende twee jaar toch een weliswaar voorzichtige start te maken met de drie projecten?